Κατάλογος Ελληνικών Θεάτρων (ΙΙΙ)

Πολλά από τα παρακάτω θέατρα κτίστηκαν όταν η κλασική περίοδος του αθηναϊκού θεάτρου είχε πλέον παρέλθει.
Σε αυτή την κατηγορία εντάσσεται και το Διονυσιακό θέατρο της Αθήνας οτη σημερινή του μορφή.

Η ομοιότητα μεταξύ διαφορετικών θεάτρων σε διαφορετικές περιοχές αντικατοπτρίζει το υπερβολικό κύρος και την επιρροή που εξέπεμπε η αθηναϊκή δραματουργία.
Στον κατάλογο που ακολουθεί γίνεται μια συνοπτική αναφορά των πιο γνωοτών θεάτρων του ελληνικού κόσμου.

Μεγαλόπολη: 4ος αι., το μεγαλύτερο θέατρο της Ελλάδας. 59 σειρές εδωλίων (9 καλά διατηρημένες) και χωρητικότητα 17.000-21.000 θεατών.
Περίτεχνα έδρανα περιστοιχίζουν την ορχήστρα (30 μ.).

Μήλος: Με θέα προς τη θάλασσα, το μικρό αυτό θέατρο του ύστερου 4ου ή πρώιμου 3ου αΐ· π.Χ. διαθέτει ορισμένες αξιόλογες λίθινες κερκίδες.

Μεσσήνη: Μικρή θεατρική κατασκευή του 4ου αι. π.Χ. (εκκλησιαστήριο). Το κοίλο εγγράφεται σε τετράγωνο. Αποτελεί τμήμα του συγκροτήματος του Ασκληπιείου.
Ένα δεύτερο θέατρο παραμένει ανεξερεύνητο.

Μίλητος: Στο μεγάλο ρωμαϊκό θέατρο μπορεί κανείς να διακρίνει τον ελληνιστικό κατώτερο τοίχο της σκηνής και μερικά έδρανα.

Μυκήνες: Από το ελληνιστικό θέατρο, κτισμένο πάνω από τον προϊστορικό τάφο της Κλυταιμνήστρας, διατηρούνται μόνο λίγα εδώλια.

Μυτιλήνη: Πιθανότατα ισομέγεθες με το θέατρο της Μεγαλόπολης. Η κνκλική ορχήστρα (25 μ·) υποδηλώνει πρώιμη χρονολόγηση (πιθανόν πρώιμος 4ος αι.).
Χωρητικότητα 18.000-20.000 θεατών.

Οινιάδες: Οι Λίθινες σειρές εδωλίων (σώζονται 15), η σκηνή και η μεγάλη ορχήστρα ανήκουν πιθανόν στον 4ο αι.

Πάταρα (Μικρά Ασία): Το κοίλο (εγκάρσιο μήκος πάνω από 90 μ.) έχει αουνιιθιστα απότομη κλίση.

Πειραιάς: Πάνω από το σπουδαίο θέατρο των Κλαοικών χρόνων είναι πΛεον κτισμένα σύγχρονα οικοδομήματα.
Σώζεται, ωστόσο, ένα μικρότερο θέατρο του 2ου αι.

Πέργαμος: Το υπάρχον απότομο κοίλο (πρώψος 2οι; αι. π.Χ., 80 σειρές εδωλίων) είχε χωρητικότητα περίπου 10.000 θεατών.
Ένας δρόμος που διέσχιζε το πίσω μέρος της ορχήστρας είχε καταστήσει αναγκαία την ύπαρξη κινητής ξύλινης σκηνής.

Πέργη: Ελληνορωμαϊκό θέατρο, κτισμένο σε μια λοφοπλαγιά, με καθίσματα για περίπου 14.000 θεατές.

Πλευρώνα: Μικρό θέατρο που κτίστηκε περίπου το 230 π.Χ. απέναντι από τμήμα του τείχους της πόλης, το οποίο, μαζί μ' έναν πύργο, λειτουργούσε ως σκηνή.

Πριήνη: Ένα από τα καλύτερα διατηρημένα ελληνιστικά θέατρα, του ύστερου 4ου αι., με λίγο μεταγενέστερη σκηνή.

Ραμνούντας: Μέσα του 4ου αι., κτισμένο σε μια πόλη-οχυρό. Ορθογώνιας κάτοψης. Πιθανόν διπλασιάστηκε για να γίνει χώρος συνελεύσεων.

Ρόδος: Μικρό ελληνιστικό θέατρο, πρόσφατα αναστηλωμένο. Ορθογώνιας κάτοψης, περίπου 2.000 θέσεων. Το κύριο θέατρο, το οποίο μαρτυρούν οι πηγές, δεν έχει ακόμη εντοπιστεί.

Σάμος: Τα ερείπια ενός μικρού θεάτρου, που ακόμη δεν έχουν ερευνηθεί, Βρίσκονται στις πλάτες της ακρόπολης.

Σαμοθράκη: Το θέατρο, που χρονολογείται περίπου το 200 π.Χ., αποκαλύφθηκε με εσκακαφές κατά το διάστημα 1927-37. Σώζεται μόνο το περίγραμμα του.

Σικυώνα: Λαξευμένο στην ακρόπολη, πρώιμος 3ος' αι. Ένα από τα μεγαλύτερα θέατρα της ηπειρωτικής Ελλάδας. Ορχήστρα 20 μ., κοίλο περίπου 125 μ. θολωτές είσοδοι στις κατώτερες από τις περίπου 50 σειρές εδωλίων.
Καλοφτιαγμένα εδώλια στην πρώτη σειρά.

Σπάρτη: Ανακαλύφθηκε τον 18ο αι. από τα στρατεύματα τον Ρώσου Ορλώφ, καθώς ήταν χωμένο στους πρόποδες της ακρόπολης.
Μεγάλο θέατρο, του 2ου ή του 1ου αι. π.Χ., σε όμορφη τοποθεσία με πολυάριθμες επιγραφές.

Στράτος: 4ος αι., το θέατρο βρίσκεται ακόμη θαμμένο πάνω σ' ένα λόφο δυτικά του χωριού Στράτος (Σωροβίγλι).

Σύβαρη: Οι ανασκαφές έφεραν ατό φως ελληνικές κατασκευές κάτω από το ρωμαϊκό θέατρο.

Συρακούσες: Υπήρχε ένα θέατρο κατά τον 5ο αι. Η σωζόμενη κατασκευή, πιθανόν του 3ου αι., διαμορφωμένη μέσα στο βράχο, ήταν μεγάλη (κοίλο 134 μ.), είχε μνημειώδη σκηνικά οικοδομήματα και διασώζει πολλές επιγραφές του 3ου αι.

Ταυρομένιο: Ενεπίγραφα εδώλια και τμήματα τοίχων ενσωματωμένα στη ρωμαϊκή σκηνή δείχνουν ότι σε αυτή τη θαυμάσια τοποθεσία υπήρχε ένα πρωιμότερο ελληνικό θέατρο.

Τεγέα: Σώζεται μόνο τμήμα των αναλημματικών τοίχων του θεάτρου του 2ον αι., πάνω στο οποίο οικοδομήθηκε χριστιανική εκκλησία.

Τερμησσός: Ένα μικρό καλοδιατηρημένο ελληνιστικό θέατρο με ύστερες προσθήκες. 24 σειρές εδωλίων.

Φίλιπποι: Στο ρωμαϊκό θέατρο διατηρούνται η κυκλική ορχήστρα και τμήματα τοίχων της παρόδου του 4ου αι. π.Χ.

Φαιστός: Ορθογώνιο, με οκτώ σωζόμενες σειρές εδωλίων. 2000-1500 π.Χ. Όπως και ο αντίστοιχος θεατρικός χώρος της Κνωσού, χρησιμοποιούνταν πιθανόν για αγωνίσματα και τελετές.

Φλιούς: Τα ορατά ρωμαϊκά κατάλοιπα νοτιοδυτικά της ακρόπολης κάλυψαν πιθανόν πρωιμότερο ελληνικό θεατρικό κτίσμα.

Χαιρώνεια: Μικρό θέατρο (14 σειρές εδωλίων), λαξευμένο και διαμορφωμένο στο δράχο της ακρόπολης.
Αφιερωματική επιγραφή σκαλισμένη πάνω από την ανώτερη σειρά εδωλίων.